Eski Şehir 26.06.2017

DÜNYANIN EN ÜNLÜ KAPLICA KENTİ: KARLOVY VARY

Karlovy Vary, Çek Cumhuriyeti’nin küçük kentlerinden biri. 55 bin civarı nüfusa sahip Karlovy Vary, dünyanın en önemli kaplıca kenti. Bu nedenledir ki, dünya tarihine damgasını vurmuş pek çok lider, sanatçı ömründe bir kez “Kralın Banyosu” anlamına gelen bu kenti ziyaret etmiş.Bunların arasında  Kimler yok ki burayı ziyaret edenler arasında; Ünlü Alman filozof Karl Marx, Ünlü Psikiyatrist Sigmund Freud, Beethoven, Tolstoy ve bizim için hepsinden önemlisi Mustafa Kemal Atatürk.

Günümüzde hala birçok ünlü isim tarafından ziyaret edilen Karlovy Vary, Kral 4. Karl tarafından avlanırken keşfedilmiş. Kralın avladığı bir geyiği getirmek için koşan köpeğin düştüğü suda çığlık atmasından şüphelenen kral, elindeki borazanla yaverlerini çağırmış ve köpeği yüksek derecedeki sıcaklıktaki kaynar sudan çıkarttırmış. Böylece 1370 yılında kral tarafından keşfedilmiş olan kaplıca kenti Karlovy Vary’de, hikayenin gerçekleştiği nokta hala muhafaza ediliyor. Küçük bir çeşme ile korunan bu noktanın hemen üstünde de keşif hikayesini anlatan bir tablo yer alıyor.

Uluslar arası Film Festivali ve ünlü Çek içkisi Becherovka ile de tanınan Kalovy Vary’de toplam 12 tane sıcak su kaynağı bulunuyor. Bu kaynaklardan çıkan suların ısısı 76 dereceye kadar çıkabiliyor. Sıcak su kaynaklarının beslediği birçok otel ve SPA merkezi her yıl şifa bekleyen binlerce turiste ev sahipliği yapıyor. Her köşesinde tarih ve sanat olan bu resimsi kentte ilk görülmesi gereken yer Atatürk ve Freud’un konakladığı otel. Buranın hemen karşısında ise 2006 yılında Casino Royal filminin çekildiği tarihi yapı bulunuyor. Biraz ilerlediğinizde ise Atatürk’ün de kaldığı dönem boyunca özel davetlere katıldığı İmperial oteli görmek mümkün. Otel aynı zamanda açıldığı yıldan beri bölgenin en ünlü ve en pahalı oteli unvanını koruyor.

         

Karlovy Vary’de bulunduğunuz süre boyunca hemen her köşede bulunan şifalı suları ücretsiz olarak içebilirsiniz. Bu suları yürürken rahatça içebilmeniz için Karlovy Vary’e özgü porselenden ibrikli bardaklardan satın almanız tavsiye edilir. 4  Avro karşılığında alacağınız bu bardaklar aynı zamanda Karlovy Vary’’den alınabilecek en ünlü hediyelik eşya.

   

Turistik bölgenin sonunda Beethoven’ın konakladığı düşünülen binayı ziyaret etmeyi sakın unutmayın. 4 kattan oluşan bu binanın ilk üç katı hediyelik eşyalarla dolu. Son katı restoran olarak kullanılıyor. İşletmecisi bir Türk olduğu için yemeklerini de gönül rahatlığıyla yiyebilirsiniz.

    

Son bir hatırlatma: Karlovy Vary’den ayrılmadan önce tarçınlı kâğıt helvanın tadına mutlaka bakın diyorlar. Zira burası en iyi yapıldığı yermiş.

   

 Buranın bizim için en önemli  özelliği , 918 yılında tam bir ay Mustafa Kemal Atatürk’ü de ağırlamış olması.

 Karlovy Vary’da Mustafa Kemal Atatürk’ün de 1 ay kaldığı Carlsbad Plaza

Afet Inan bu detayı şöyle anlatıyor :

“Daha o zamanlar “Kemal Paşa” ve 37 yaşında genç bir general. 30 Haziran 1918 . Karlsbad istasyonuna gelen trenden iner Kemal Paşa, çok yorgundur, hastadır. Trablus-Bingazi’deki böbrek krizleri, Balkan savaşlarının sıkıntısı, Anadolu’daki harekatlardan biraz ara bulunca kendini buraya atar…Muayene edilir, kendisine banyolar, çamur tedavisi ve günlük “içme” kürleri tavsiye edilir. Bu bir aylık kalış içinde, tam ana banyo binasının karşısında ve ünlü “Grand Hotel Pupp “un çaprazında iki odalı bir daire tutulur. Yanında “emir eri “de vardır…Burada Türk dostları ile de buluşur, kadınlı-erkekli 10-11 kişilik sofralar donatılır ama tedavi de tam bir disiplinle sürmektedir. Her sabah saat 7.00’de şehirdeki çeşmeler dolaşılır ve emzikli ağzı olan kupalardan, dolaşarak, yürüyerek çeşitli sıcaklıklardaki maden suları içilir, aynı bizim de yaptığımız gibi…Geceleri evinde geçiren Paşa, gündüz sivil kıyafetle dolaşmakta, tedaviye gitmekte, akşamları, resmi üniformasını giyip, nişanlarını takmakta ve Grand Hotel PUPP’da dostları ile buluşup memleket meselelerini konuşmaktadır.^Bu arada, Almanca ve Fransızca dersleri de almayı ihmal etmez ve günlüğüne 2 gün Fransızca yazar…İstirahat saatlarında Fransızca Balzac okuduğunu, tahta yeni çıkan Sultan Vahdettin ile politikasının ne olacağını günlüklerine yazar… (M.Kemal Atatürk’ün Karlsbad Anıları-Prof.Dr.Afet İnan-Cumhuriyet kitapları) ”

Otelde bulunan Atatürk odasına giriş ücretli ve 10 € . İçerisi genel olarak bir çalışma ofisini andırıyor. Atatürk’ün o dönemde kullandığı eşyaları saklanmış değil.

Karlovy Vary Mineral Suları:

Karlovy Vary’ye gezerken herkesin elinde ilginç bir kupadan bir şey içerken göreceksiniz  şaşırmayın  Karlovy Vary kaplıcalarıyla ünlü olduğu kadar su pınarlarından akan ve böbreklere iyi geldiği söylenen Mineral suları ile de meşhur. 30 farklı çeşmeden bu suyu içmeden dönmeyin 

  

Karlovy Vary Mineral Su

Karlovy Vary’da ne yenir ne içilir?

Öncelikle Çek Cumhuriyeti’nin en çok tükettiği şeylerin başında tavşan ve ördek eti bulunuyor ama Fiyatlar ise genel olarak düşük seviyelerde. Rahatlıkla masayı donatabilirsiniz 

Buranın en meşhur içkisi ise Karlovy Vary üretimli Becherovka. Bir çeşit likör olan bu içkiyi deneyebilirsiniz.

Şehrin efsanesine göre, kral bir geyik vurmuş ve geyik yaralı olarak kaçmayı başarmış. Geyiğin şifalı sulardan içerek iyileştiğini gören kral, burada bir yazlık saray kurmuştur. Alman kralı Carl, sıcak ve şifalı suların bulunduğu bu köye adını vermiş ve köşkler yaptırmış. Derken, bunu duyan diğerleri de koşarak buraya gelince, o devrin en güzel konak ve otelleri, buraya inşa edilmiş. Şehir adını, Charls’tan, yani Karl’dan almış. Şehirde sıcaklıkları 30-70 derece arasında değişen 12 termal kaynak bulunuyor. Bunlar: her türlü hastalığa şifa olmaktaymış. 1918 yılında, Atatürk’ün tedavi amacıyla gittiği, Sigmund Freud, Karl Marx, Beethoven ve Mozart gibi birçok ünlünün de dinlenmek için tercih ettiği bir şehir, daha sonra koruma altına alınmış. Bu kasabanın havası o kadar temiz ki, sokakta bile sigara içilmesine izin verilmiyor. Bu yüzden, sigara içenlerin bu kurala dikkat etmelerini öneririm. Sigara, sadece izin verilen kafelerde içilebiliyor.

Karlovy Vary Gezilecek Yerler

Karlovy Vary şehri, bir vadide kurulmuştur. Yani, ortadan bir nehir geçiyor ve nehrin iki yanında, sıra sıra evler var ve hemen arkalarında yükselen tepeler var. Bu evler 1700-1800’lü yıllarda yapılmıştır. Çünkü daha öncesindeki yapılanma, buradaki büyük bir yangın nedeniyle yok olup gitmiş ve ardından, günümüzde görülen düzenli ve renkli, bu cıvıl cıvıl yeni yapılar, evler oteller yapılmıştır. Hatta, her evin önündeki bir plakada, evin yapıldığı tarih yazılıdır.

Buradaki kaynaklar yani çeşmelerin hepsinin üstünde numara ve suyun sıcaklığı yazılıdır. Çünkü, suyu görünce pat diye elini süren birçok kişi, suyun aşırı sıcak olması nedeniyle bir an yangı hissi yaşıyorlar halbuki suyun sıcaklığı, çeşmenin üzerinde açıkça yazılıdır. Hatta çeşmeler numaralandırılmış, size … numaralı çeşme nerde gördünüzmü şeklinde dışındaki cadde ve sokaklar, gerek meyilli Eğer zamanınız varsa, nehrin sağ kıyısından giderken, küçük bir meydanlık alanda, büyükçe bir otelin önündeki alanda, yerdeki plakalara bakın, bu plakalarda, buraya gelen ünlülerin ismi ve geliş tarihleri yazılıdır. Hemen burada, sol yanda bulunan kafe, Atatürk’ün günlüklerinde yazdığı üzere sık sık gittiği bir kafedir ve bu kafede, bence mutlaka oturup bir kahve için, bir pasta yiyin, mutlaka kayif alacaksınız, fiyatları makuldür ve hatta bu esnada tuvaletini ücretsiz kullanabilirsiniz.

Bu arada, bir Rus zengini tarafından, tepeye nefis görünümlü bir kilise yaptırıldığını göreceksiniz. Yine tepede bir İsa heykeli, şehri koruması için dikilmiştir.

Tüm bunları yazınca, belki okurlar merak edeceklerdir, burayı ziyaret ettik, peki kaplıcalara girebilirmiyiz diye. Burası kaplıca yeri değil, burası içmeler diye tabir edilen bir tür tedavi yeridir. Yani, buraya tedaviye gelenler kaplıca türü yıkanma veya suya girme değil, mevcut suları içerek tedavi oluyorlarmış. Suların içilmesine gelince, kükürtlü ve bol mineralli bu suların içilmesi için doktor önerisi gerekiyor. Her türlü hastalık için, ayrı reçete yazan doktorlar, hangi çeşmeden, hangi saatte, hangi gün, ne kadar su içilmesini, hastalara reçete ediyorlarmış. Buna uymak gerekiyormuş, aksi halde tedavi gerçekleşmiyormuş. Sırf bu yüzden, insanlar, ellerinde bardak, kupa veya şişelerle çeşme çeşme geziyorlar. Turistik ziyaret için buraya gelenler de, sulardan az oranda içmelidir çünkü aşırı içildiğinde ishal olma durumu söz konusudur. Zaten suyun tadını alınca, buruk tat, fazla içmenizi önleyecektir, yine de birazcık ta olsa tadına bakmalısınız.

Alışveriş

Becherovka

Karovy Vary denince, bu içki akla geliyor. Yeşil renkli şişesiyle gerek Prag ve gerekse burada buna bolca rastlayacaksınız. Söylenenlere göre, bir doktor ilaç yapımı ile uğraşırken 40 çeşit bitkiyi karıştırarak bu likörü bulmuş ve yine söylenenlere göre sindirim sistemine iyi geliyormuş. Size bunun fiyatı hakkında bilgi vermek istiyorum. Çünkü, gerek Prag ve gerekse burada birçok değişik fiyat alternatifiyle karşılaşacaksınız. Genelde 50 cc lik şişesi 8 euro, 70 cc lik şişesi 15 euro ve 1 litrelik şişesi 17-18 euro civarında satılıyor. İlaveten, yanında 2 kadeh ile satılan hediyelik şişeleri, 2-3 euro daha fazla satılıyor. Bu söylediğim rakamları destekleyecek fiyat bulduğunuzda gerek kendiniz ve gerekse yakınlarınız için hediyelik olarak satın alabilirsiniz. Hediyelik olarak düşünenler, söylediğim gibi, yanında 2 kadeh bulunan hediyelik paketi tercih edebilir. Bunun en ucuz satıldığı yer olarak, Karlovy Vary şehrinde, nehir kıyısında, yine bunun yeşil şişesi benzeri bir küçük yerde satıldığını gördüm. Yani bu yüzden, Prag şehrinden değil, eğer Karlovy Vary’i ziyaret edecekseniz, buradan satın almanızı öneririm, çünkü daha ucuzdur. Evet burada yani paragrafın sonunda bir şey söylemek istiyorum, bunun tadına baktım, rezalet bir tadı var, sakın almayın, aynen Mesir Macunu gibi bir tat var, yani bitki ağırlıklı bir tat, yani berbat bir tat var, almayın.

Kağıt Helva

Karlovy Vary şehrinde: bir tür kağıt helva satılıyor. Ama gerçekten çok ince ve içinde çikolata, limon, fındık ve benzeri şeyler bulunuyor. Fındıklısı, ısıtılarak yeniyor. Diğerleri olduğu gibi yani soğuk yenebiliyor. Tanesi 0.40 cent, paket olarak satın alırsanız 1.40 cent. Zaten eğer tur ile buraya gittiyseniz, rehber tüm hediyelik eşyaları satın alabileceğiz bir yere sizi götürüyor ve orada, bu kağıt helvadan birazcık tatma şansınız oluyor, bence satın alın, çünkü değişik bir lezzet, ama çikolatalısını tercih etmenizi öneririm.

Bardak-Kupa

Yukarıda bolca sözünü ettiğim çeşmelerden şifalı olduğu söylenen suları içmek için, insanlar ellerinde bir tür bardak-kupa ile dolaşıyorlar. Bu kupanın özelliği, hemen kulp bölümünde bir orjinal pipet olması, yani bardağınızı çeşmeden doldurduğunuzda, bu pipet yardımı ile suyu rahatlıkla içebiliyorsunuz. Çünkü: bu suların bazıları çok sıcak ve bu sıcak suları yudum yudum içmek gerekiyor, bu yüzden sadece ve sadece burada bulunan bu orjinal pipetli ve yüzlerce değişik tip ve resmi bulunan bardak-kupalardan gerek kendiniz ve gerekse yakınlarınız için hatıra veya hediyelik satın alabilirsiniz. Fiyatları, 5-6 euro civarında, çeşit o kadar çok ki, fiyatları beğeninize göre değişecektir.

Şehirdeki diğer başlıca hediyelik, gözüme çarptığı kadarı ile, bayanlar için tırnak törpüsü, ama bu törpü, metal değil, seramikten yapılmış, gayet süslü ve gösterişlidir.